Voorleeshulp bevordert gelijk speelveld voor alle leerlingen bij toetsen

Toetsen en examens zijn een essentieel onderdeel van iedere opleiding. En met de verdere digitalisering van het onderwijs maken steeds meer scholen gebruik van de voordelen van digitaal toetsen in een online toetsomgeving. Maar hoe biedt je daarin als school nu een inclusieve ervaring, compleet met goede ondersteuning voor leerlingen met dyslexie of een andere functiebeperking die het begrijpend lezen van de toetsvragen belemmert? 

Diezelfde vraag speelde ook bij Woots, het toetsplatform voor het voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. En vanuit die vraag is een mooie samenwerking tussen Woots en ReadSpeaker ontstaan, met als resultaat een drempelvrije integratie van de ReadSpeaker voorleeshulp voor een ijzersterke ondersteuning van leerlingen die wel wat hulp kunnen gebruiken bij het lezen. 

Recent publiceerde Woots dan ook een informatief inhoudelijk artikel over de integratie, waarvan je hieronder een kopie leest. Gebruikt jouw onderwijsinstelling ook Woots en wil je de ReadSpeaker integratie eens kosteloos en vrijblijvend testen? Neem dan contact met ons op via nederland@readspeaker.com!

Voor wie?

De ReadSpeaker integratie in Woots is er onder andere voor leerlingen met dyslexie. Deze leerlingen hebben moeite met het (snel) begrijpen van een tekst. Om te snappen hoe een dyslectisch brein werkt, hebben wij dyslexiespecialist Terry van de Beek van Dyslexie-Express hierover bevraagd. Zij werkt sinds mensenheugenis met dyslectische leerlingen en is een kei in ingewikkelde materie makkelijk maken voor de leerling, voor ouders én voor docenten.

Het dyslectische brein heeft veel voordelen. Voordelen waar jij als docent, maar ook zeker de dyslectische leerling zelf, vaak niet bij stilstaat. Wij zijn geneigd dyslexie alleen als beperking te zien. Natuurlijk ondervinden de meeste leerlingen hinder van dyslexie. Ze lopen niet voor niets vast als het aankomt op het begrijpen van teksten en het leren van feitjes die geen verband met elkaar hebben. 

Voor nu zoomen wij vooral in op de mogelijke problemen die een dyslectische leerling ervaart en hoe de ReadSpeaker voorleeshulp daar dé oplossing voor is. 

Wil je meer weten over de voordelen van het dyslectische brein en de kansen die dat brein biedt? Klik dan hier.

Terry vertelt: “Elk stel hersens heeft een geheugen. We onderscheiden daarin het korte- en het langetermijngeheugen. Het langetermijngeheugen is oneindig groot. Volgens sommige onderzoekers gebruiken we er maar een heel klein deel van. Het kortetermijngeheugen is kort en klein. Het is bedoeld voor het snel verwerken van informatie, zoals het snel uitrekenen van een som of het decoderen (hakken en plakken) van een tekst. Als je na een uur aan een leerling vraagt welke som er uitgerekend moest worden, dan is de leerling die informatie meestal al kwijt. Het ging immers om het antwoord.” 

Ze vervolgt: “De opslag van het kortetermijngeheugen naar het langetermijngeheugen verloopt via herhaling. Leerlingen met dyslexie hebben 2,6x tot 6x meer herhaling nodig om talige informatie op te kunnen slaan in het langetermijngeheugen. Die tijd gunnen we hen als docenten meestal niet. Door het nog moeten decoderen en het gebrek aan herhaling raakt het korte termijngeheugen overbelast. Het gooit hierdoor het teveel aan informatie overboord of neemt juist niets meer op. Gevolg: er vindt geen opslag naar het langetermijngeheugen plaats. 

Leerlingen met dyslexie hebben daardoor gebrek aan tijd. Tijd die ze tijdens toetsen hard nodig hebben. Het voorlezen door software zorgt ervoor dat het kortetermijngeheugen minder overbelast raakt en begrip sneller tot stand komt. Begrip is de informatie uit je kortetermijngeheugen (nieuwe kennis of net gedecodeerde kennis) koppelen aan de informatie in je langetermijngeheugen (ofwel aan de kennis die je al hebt van de wereld). Door deze koppeling kom jij als lezer tot begrip. Jij snapt waar de tekst over gaat, omdat je er bijvoorbeeld eerder al iets over hebt gelezen of gehoord.”

“Als een leerling met dyslexie een tekst leest, is hij of zij meestal alleen maar bezig met het verklanken van de woorden die er staan. Gevolg: het kortetermijngeheugen is al vol, voordat deze leerling ook maar de kans krijgt om de gelezen informatie te koppelen aan zijn, haar of diens kennis van de wereld. Hierdoor komt een leerling niet tot begrip. Hij, zij of die leest de tekst wel, maar begrijpt niet waar het over gaat.”

En dáár komt ReadSpeaker om de hoek kijken. De ReadSpeaker voorleeshulp zorgt ervoor dat de leerling met dyslexie zich niet meer bezig hoeft te houden met het verklanken van de woorden, maar direct van start kan met het begrijpen van de tekst. Het startniveau van deze leerling is nu dus gelijk aan die van een leerling zonder dyslexie. 

Alle reden dus om voor ReadSpeaker te kiezen: elke leerling kan optimaal gebruik maken van zijn, haar of diens kennis tijdens het lezen van een tekst. Dyslectisch of niet: alle leerlingen hebben evenveel kans om te laten zien wat zij in hun mars hebben. 

Bewijs het maar!

Compensatie en dispensatie

Door als school ReadSpeaker tools aan te bieden, kom je de dyslectische leerling tegemoet met een compenserend hulpmiddel. Een school moet compensatie en dispensatie bieden voor leerlingen met dyslexie. Scholen zijn niet altijd verplicht tot vrijstellen (dispensatie), maar wel om de basisondersteuning te bieden zodat dyslectische leerlingen het onderwijs kunnen volgen. Dit betekent dat scholen leerlingen adequaat moeten compenseren voor de gevolgen van de dyslexie, bijvoorbeeld door het gebruik van hulpmiddelen als de voorleeshulp van ReadSpeaker toe te staan. Geïntegreerde voorleessoftware zoals die van ReadSpeaker in Woots is vanuit deze invalshoek niet alleen de meeste eenvoudige en betaalbare optie, maar ook de meest voor de hand liggende. 

Meer weten over compensatie of dispensatie voor jouw dyslectische leerlingen? Check deze overzichtelijke site.

Kiest jouw school voor voorleessoftware als compenserend hulpmiddel? Kies dan voor ReadSpeaker. Gun jouw leerlingen een beter gevoel. Gun hen de zekerheid dat zij zo’n fijne en betrouwbare tool in handen hebben om bijvoorbeeld toetsen te maken. Gun hen dat zij geen omkijken meer hebben naar woordenboeken of kostbare tijd moeten verspillen aan het verklanken van woorden. Gelijke kansen, dát is wat je ze wilt geven.

Effectiviteit voorleessoftware

In een literatuurstudie naar de effectiviteit van technische hulpmiddelen bij dyslexie van Dyslexie Centraal lees je dat een van de conclusies is dat voorleessoftware ervoor zorgt dat een leerling sneller door de stof heen komt en niet blijft hangen bij lange of moeilijke woorden. Naast deze conclusie vind je gelukkig nog meer onderbouwde informatie waarom voorleessoftware zoals die van ReadSpeaker dé oplossing is voor jouw dyslectische leerlingen. 

Voor de nieuwsgierige aagjes

Dan nog zo’n begrip: bimodaal leren. Lezen en luisteren combineren. Een hype of bewezen effectief? Wij zijn ervan overtuigd dat bimodaal leren, dus het gebruiken van een voorleesknop én meelezen met de tekst, betere resultaten en dieper leren oplevert. Wil jij ook overtuigd worden? Check dan dit artikel. 

Voor de oplettende lezer: ja, het artikel is in het Engels. Geen probleem: de ReadSpeaker voorleeshulp aan en vertalen maar 😉. Weer zo’n handige feature. ReadSpeaker is er voor iedereen, over de hele wereld.

Jij kiest

Jij bent als docent vrij om te kiezen welke vorm van ondersteuning je gebruikt voor je dyslectische leerling. Stem van tevoren met elke leerling af wat hij, zij of die het fijnst vindt en activeer de gewenste functies in de voorleeshulp. De functies zijn vrij en naar eigen voorkeur in te stellen én de tool werkt goed samen met Woots. 

De leerling kan ook het speciale lettertype Open Dyslectic kiezen, speciaal ontwikkeld voor dyslectische lezers. Je kan de tekst in een ander venster laten tonen. Behalve het lettertype kun je ook de lettergrootte, regelafstand, kleuren van de tekst en de achtergrond en nog veel meer instellen. Net wat jij makkelijker vindt om te lezen. Je kunt de tekst daar ook laten voorlezen en zelf meelezen. De voorleessnelheid bepaal je zelf. Ideaal! Hoe je de voorleesknop instelt en wat je ermee kunt, zie je in deze korte video. 

ReadSpeaker in Woots

Woots also offers you the option to turn on the dyslexia mode. How? The license you purchased from ReadSpeaker is set up by the administrator as follows: Enter ReadSpeaker license

Daarna kan je, per toets, instellen wat er wel en niet mogelijk is voor je leerlingen:

Zoals je ziet, ReadSpeaker en Woots bieden jou allerhande handige opties om jouw leerlingen met dyslexie tegemoet te komen en te ondersteunen in hun leer- en leesproces. Ook voor leerlingen met ASS, slechtziendheid, concentratiestoornissen of met een andere moedertaal dan Nederlands is het inzetten van ReadSpeakers voorleeshulp een fantastische mogelijkheid om teksten te lezen en te begrijpen. Het is laagdrempelig, het kost weinig moeite en geeft dé powerboost die leerlingen nodig hebben tijdens toetsen. Zo leren ze ván toetsen en niet vóór toetsen.

Uitspraken van leerlingen die de voorleeshulp in Woots gebruiken (geanonimiseerd):

“Het scheelt mij zoveel tijd als ik de luisterknop aanzet. Als ik geen voorleeshulp gebruik, heb ik mijn halfuur extra tijd zeker weten nodig. Nu niet meer. Ik ben soms zelfs sneller klaar met mijn toets!”

“Omdat ik niet zo goed kan zien, ik heb een aandoening aan mijn ogen, heb ik een voorleeshulp als die van ReadSpeaker nodig. Deze knop zorgt ervoor dat ik minder afhankelijk ben van anderen, zoals mijn docenten. En nóg een voordeel: ik kan het zo vaak herhalen als ik maar wil. Mijn docent Duits kan ik helaas niet op repeat zetten.”

“Van die lange teksten, krijg ik spontaan pijn in mijn buik. Ik ben snel afgeleid en vooral bezig met wat er om mij heen gebeurt. Zelf lezen duurt veel te lang en kost me veel moeite, waardoor ik soms niet snap wat er staat. Die luisterknop is echt superhandig. Kan ik lekker luisteren, terwijl ik naar buiten staar. En ondertussen snap ik ook nog wat er gezegd wordt.”

Leren van Woots

Woots is een toetsplatform en toetsbibliotheek ineen. Geen volle tassen of archiefkasten meer, maar alles eenvoudig op een rij in ‘the cloud’. Woots heeft als missie dat een leerling leert ván toetsen, niet vóór toetsen. Zonder te leren, leer je toch. Toetsen zonder cijfers. Toetsen om te zien waar je staat. Woots en ReadSpeaker zijn er voor de leerling en voor de docent. Een gelijk speelveld voor iedereen met talent op welk gebied dan ook.